SP - Informator

„Jak pomóc nastolatkowi radzić sobie z intensywnymi emocjami? ”

 Intensywne emocje mogą być dla nastolatków frustrujące i przytłaczające. Duża zmienność i intensywność emocji nastolatków związana jest z procesami biologicznymi. Trudno więc złościć się na nich, skoro nie mają oni wpływu na procesy biologiczne. Umiejętność ich regulowania staje się kluczem do zdrowia psychicznego naszych dzieci. W związku z tym warto odpowiedzieć na pytanie: „Jak pomagać im radzić sobie z emocjami w okresie dojrzewania?

• Twórz środowisko otwarte na emocje. Spraw, aby Wasz dom był miejscem, gdzie nastolatek może swobodnie mówić, co czuje, bez obawy, że zostanie zganiony. Istnieją granice dla zachowań, ale nie dla emocji.
• Pracuj nad swoją empatią. Nikt nie oczekuje od Ciebie rozwiązań, po prostu słuchaj i bądź.
• Twórz codzienne rytuały. Rytuały pozwalają na rozwijanie poczucia przynależności. Dzięki temu dziecko czuje się bezpieczne oraz ma więcej przestrzeni na wyrażanie emocji i naukę ich bezpiecznej regulacji.
• Modeluj własną regulację. Mów o tym, co czujesz, opowiadaj o swoich strategiach radzenia sobie z intensywnymi emocjami – dzieci uczą się od nas, jak radzić sobie.
• Otwarcie mów o dostępnych strategiach regulacji takich jak: mówienie do siebie np.: wszystko będzie dobrze, dasz radę, to jest trudne, ale mam zasoby, aby to udźwignąć.., robienie przerw, rozmowa z bliskimi, sport…
• Rozmawiaj z nastolatkiem, gdy jest spokojny. Gdy nastolatek jest w trakcie intensywnych emocji, nic do niego nie dociera. Bądź uważny i wybieraj odpowiedni czas na rozmowy.
• Ucz, że pozytywne emocje też wymagają regulacji, a nie tylko trudne. Jest czas i miejsce na każde zachowanie. Są też miejsca, w których nie powinniśmy głośno się śmiać ani żartować…
• Zwróć uwagę na swoje przekonania dotyczące płci. Czy uważasz, że mężczyzna może płakać? A kobiety to histeryczki? Posłuchaj jak mówisz o emocjach i zastanów się, czy tego chcesz nauczyć swoje dziecko. Każdy ma prawo do wszystkich emocji i do każdego ich natężenia adekwatnie do sytuacji, ale należy wyrażać je tak, by nie krzywdzić innych.
• Płacz jest dobry! Łzy to nie oznaka słabości. Płacz uwalnia napięcie emocjonalne i może być sygnałem dla innych, że potrzebujemy wsparcia.

Źródło: dr n. społ. U. Sajewicz - Radtke, W szkole uczuć. Newsweek. Psychologia nastolatka 5/2022, str. 60 -64.

Drodzy Rodzice i Opiekunowie,

serdecznie dziękuję za współpracę w dziedzinie wychowania dzieci i  młodzieży. Jesteście Państwo i Wasze Pociechy inspiracją dla moich działań w tej dziedzinie. Dziękuję za wszystkie budujące i doceniające słowa, uśmiech, obecność…To dla mnie wielka satysfakcja i płynąca z niej radość, „bowiem człowiek jest tyle wart, ile może pomóc drugiemu(…)”.       

Jednocześnie życzę Wszystkim, by każdy dzień przynosił szczęście, zadowolenie w sercu oraz  wielu sukcesów życiowych i wychowawczych!

pedagog szkolny – Alicja Smoczeńska 

„Ważne codzienne komunikaty rodzica do dziecka”

• Widzę, że bardzo się starasz.
• Sprawiasz, że się uśmiecham.
• Każdy może mieć trudny czas.
• Co o tym myślisz? Jakie jest Twoje zdanie na ten temat?
• Opowiedz mi o tym.
• Masz świetne pomysły.
• Szanuję Twój wybór.
• Twoje pomysły są interesujące.
• Jestem ciekaw co myślisz?
• Masz prawo powiedzieć „nie” w kulturalny sposób.
• Możesz zawsze prosić o pomoc.
• Słucham Cię uważnie.
• Bez Ciebie nie dam rady.
• Potrzebuję Twojej pomocy.
• Dziękuję Ci.
• Jesteś dla mnie ważny.
• Oczekuję, że mi pomożesz.
• Dobrze Cię widzieć.
• Kocham Cię.
• Przepraszam…
• Proszę Cię…
• Jesteś dla mnie wyjątkowy.
• Czas spędzony razem jest wyjątkowy.

Źródło: WWW.ponadwszystko.com

„Jak wyrażać zaufanie do dziecka?”

Wszelkie relacje między ludźmi opierają się na zaufaniu. W relacjach dorosły – dziecko, rodzic – dziecko zwykle koncentrujemy się na zaufaniu dziecka do dorosłego. Zastanawiamy się  nad tym, kiedy dzieci ufają dorosłym i co jako dorośli powinniśmy robić, by dzieci nam ufały. Warto podkreślić, że każde zaufanie zakłada wzajemność. Czy jesteśmy w stanie wyobrazić sobie sytuację, że obdarzamy zaufaniem osobę, która zupełnie nam nie ufa? Mało prawdopodobne. Pewna doza ufności jest potrzebna z obu stron relacji. Zatem zaufanie dziecka do dorosłego musi iść w parze z zaufaniem dorosłego do dziecka. Warto więc postawić sobie pytanie: „Czy my dorośli mamy do dzieci zaufanie?”

Jak objawiamy dziecku swoje do niego zaufanie? Czy jest to?:

• przyznawanie dziecku prawa do podejmowania decyzji dotyczących jego samego
  i jeśli to możliwe do współudziału w podejmowaniu decyzji dotyczących rodziny,
• pozwalanie na samodzielne realizowanie własnych pomysłów, unikanie kontrolowania wszystkich poczynań dziecka,
• przyzwolenie na próby i błędy, wiara, że sobie poradzi z wyzwaniami jakie podejmuje,
• poszanowanie własności i prywatności dziecka.

 Źródło: K. Appelt, Jak mądrze rozwijać w sobie zaufanie do dzieci, by wzmacniać w nich poczucie sprawstwa
i wiarę w siebie?, Głos Pedagogiczny, Grudzień 2021/Styczeń 2022, str. 60 -64.

„Szkodliwość braku i nadmiaru kontroli dzieci ze strony dorosłych”

Zaufanie do dzieci wyraża się adekwatnym poziomem kontroli dziecięcego zachowania. Zakres tej kontroli zmniejsza się wraz z coraz większą dojrzałością dziecka i coraz większą biegłością w opanowaniu poszczególnych kompetencji. Celem tego procesu jest przejęcie przez dziecko samokontroli i samoregulacji swojego funkcjonowania w różnych sferach. W każdym jednak wieku nieadekwatna, czyli zarówno nadmiarowa, jak i niedostateczna kontrola ze strony otoczenia przynosi szkody.

Dorośli mają budować w dziecku poczucie ufności ku światu, ale również spoczywa na nich obowiązek ochrony dziecka przed grożącymi mu niebezpieczeństwami, których ono nie jest w stanie przewidzieć. Tu powstaje pytanie: „Gdzie jest granica między rozsądną ochroną a nadmiernym ograniczeniem dziecka?”. Jeżeli tworzymy dla dziecka mikroświat idealnie dostosowany do jego potrzeb, usuwając wszystkie jego niedogodności i możliwe źródła niebezpieczeństw, to chociaż jest to przejawem z naszej strony troski, jednak w dłuższej perspektywie prowadzi u niego do poczucia bezradności, niskiej odporności na sytuacje trudne. I tak w przypadku nadmiernej kontroli ze strony otoczenia możemy mieć do czynienia z następującymi konsekwencjami:

• zahamowaniem aktywności dziecka,
• ostentacyjnym łamaniem zasad przez dziecko,
• uruchomieniem nadmiernej samokontroli.

W przypadku niedostatecznej kontroli możemy mówić o wychowaniu „bezstresowym”, przyzwalającym lub związanym z niskimi wymaganiami, niejasnymi regułami, niekonsekwencją postępowania dorosłych. Tego typu podejście do wychowania nie wymaga od rodzica konsekwencji znajomości zasad postępowania, uświadomienia sobie ich sensu i tym samym dla niektórych opiekunów jest to łatwiejszy sposób postępowania z dzieckiem, niż konfrontowanie i jego i siebie z regułami społecznymi. Sensowna kontrola zewnętrzna służy wykształceniu w dziecku kompetencji wewnętrznej samokontroli, stosowanej bez poczucia zagrożenia własnej niezależności i poczucia własnej wartości.

Źródło: K. Appelt, Jak mądrze rozwijać w sobie zaufanie do dzieci, by wzmacniać w nich poczucie sprawstwa i wiarę w siebie?, Głos Pedagogiczny, Grudzień 2021/Styczeń 2022, str. 60 -64.

„ Zasady towarzyszenia dziecku w okresie dorastania” Cz. II

1. Nie bądź przesadnie surowy, jeśli zawali egzamin lub wpadnie w jakieś tarapaty. Prawdopodobnie już czuje się winny i myśli o sobie źle. Zamiast tego zachęcaj do odkrycia najlepszych możliwych rozwiązań sytuacji. Gdy nastolatek ma problemy z podjęciem decyzji, pokazuj mu opcje. Zaangażuj się w pomoc, ale nie wyręczaj.
2. Pytaj o zdanie. Nastolatek chce, abyś liczył się z jego opinią. Będzie czuł się istotny, gdy zaciekawisz się jego punktem widzenia na rodzinne sprawy czy sytuacje w kraju. Poczuje się wartościowy dla ciebie, gdy poprosisz go o radę, np.: w kwestii urządzenia mieszkania. W ten sposób pokazujesz, że cenisz jego zdanie.
3. Zaciekaw się. Rozmawiaj z nim często o tym, co go interesuje. Wspieraj w rozwijaniu jego zainteresowań i talentów. Nastolatek, który ma jakąś pasję i może ja rozwijać, czuje się wartościowy.
4. Pisz czasem miłosne liściki do swojego nastolatka. Napisz mu serdeczną notatkę pełną słów wsparcia i potwierdzenia jego wartości, informując, dlaczego jest taki kochany. Możesz zostawić ją na jego biurku, gdy wychodzisz do pracy, albo wysłać
   w formie SMS - a w ciągu dnia.
5. Nie krytykuj sam siebie. Zwracaj uwagę na to, by w obecności nastolatka nie mówić źle o sobie. Obserwowanie tego, jak traktujesz siebie, ma istotny wpływ na kształtowanie się jego samooceny. Nie krytykuj też innych, bo dowiaduje się, jak wiele rzeczy, także w nim samym może ci się nie podobać.

 Źródło: A. Czarnecka, Czas zwątpienia [w] Psychologia nastolatka. Newsweek Extra. 3/2021, Str. 28.

„Warto przemyśleć…”

 „Bo najważniejsze w życiu to dać dzieciom Boga” - Marianna Popiełuszko – matka Błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki

„ Zasady towarzyszenia dziecku w okresie dorastania” Cz. I

1. Wysłuchaj z uwagą bez oceniania. Okaż zaciekawienie, gdy Twój nastolatek wyraża własne myśli i uczucia. On teraz rozwija własną tożsamość m.in. przez usamodzielnianie się, wyodrębnienie od rodziców. Aby to było możliwe, musi otrzymać dużo zaufania i zainteresowania dla swoich poglądów, nawet, jeśli są sprzeczne z twoimi przekonaniami. W ten sposób uczy się rozpoznawania i wyrażania własnego zdania i potrzeb, a także tego, że mają znaczenie i zasługują na szacunek.
2. Daj mu znać, że go widzisz i słyszysz. Gdy przeżywa coś trudnego przerwij swoje zadania. Czasem wystarczy kilka minut czułej uwagi, by nastolatek poczuł się usłyszany, ważny i się uspokoił. Potwierdź jego uczucia (np.: „Widzę, że jesteś smutny”, „Chcę ci pomóc”). Powiedz mu, że to, co przeżywa, jest w pełni zrozumiałe. Kiedy nie skupiasz uwagi na nim, gdy cierpi, sam też będzie ignorował swoje uczucia.
3. Unikaj zawstydzania. Bądź wyrozumiały, kiedy popełnia błędy. To zawsze okazja do uczenia się. Oczywiście, że każdy rodzic od czasu do czasu negatywnie ocenia zachowanie dziecka, pragnąc, aby „wyrosło na ludzi” i dobrze radziło sobie w życiu. Jednak odrzucając jakieś aspekty swojego dziecka sprawiasz, że będzie czuło się kochane warunkowo, czyli gdy spełni twoje oczekiwania.
4. O co mi chodzi. Zwróć uwagę, jeśli dotrzymał słowa, zrobił zakupy albo wyprał swoje ubrania. Pogratuluj osiągnięć, doceń wysiłek i ciężką pracę. Zauważaj cechy jego osobowości. Powiedz: „Imponuje mi twoja odwaga. Pomimo, że się bałeś, wziąłeś udział w tym wystąpieniu”, „Uwielbiam patrzeć jak bawisz się z psem, masz ogromne serce dla zwierząt. Jesteś opiekuńczy” itp. W ten sposób nastolatek uczy się poznawać i doceniać siebie.

Źródło: A. Czarnecka, Czas zwątpienia [w] Psychologia nastolatka. Newsweek Extra. 3/2021, Str. 28.